Powiat
Dąbrowski

W dniu 14 czerwca 1940 roku z dworca kolejowego w Tarnowie, Niemcy hitlerowskie skierowali pierwszy transport więźniów politycznych, złożony z 728 Polaków, do niemieckiego obozu w Auschwitz. Dzień ten uznawany jest za początek funkcjonowania obozu. Wśród deportowanych byli żołnierze kampanii wrześniowej, którzy usiłowali przedrzeć się na Węgry, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także kilku polskich Żydów. Pomysł stworzenia w Oświęcimiu obozu koncentracyjnego powstał w Urzędzie Wyższego Dowódcy SS i Policji pod koniec 1939 roku i wystąpił z nim inspektor policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa Oberfuehrer SS Arpad Wigand. Niemców niepokoiły mnożące się raporty o przepełnieniu więzień na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Narastał ruch oporu, który można było ugasić jedynie stosując masowe aresztowania.Istniejące obozy koncentracyjne nie wystarczały, by osadzić wszystkich zatrzymanych. Wigand jako najlepsze miejsce powstania nowego obozu wskazywał Zasole, peryferyjną dzielnicę Oświęcimia, której nazwa została zmieniona na niemiecką Auschwitz.Teren umożliwiał w przyszłości ewentualną rozbudowę obozui odizolowanie go od świata zewnętrznego. Wigand wskazywał też na dogodne połączenia kolejowe. Nieopodal biegła linia łącząca Oświęcim ze Śląskiem i Generalnym Gubernatorstwem. Rozkaz założenia obozu wydał 27 kwietnia 1940 roku Reichsfuehrer SS Heinrich Himmler. Organizacją zajął się Rudolf Hess, który 4 maja 1940 roku otrzymał nominację na stanowisko komendanta obozu koncentracyjnego KL Auschwitz. Za datę uruchomienia obozu uważa się 14 czerwca 1940 roku. Tego dnia do KL Auschwitz z więzienia w Tarnowie dotarł pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych, skierowanych tu przez dowódcę policji bezpieczeństwa i służby bezpieczeństwa w Krakowie. W Auschwitz, jak szacuje historyk Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau, Franciszek Piper, hitlerowcy uwięzili około 140-150 tysięcy Polaków.Około 70-75 tysięcy zginęło w obozie, a wielu kolejnych po przeniesieniu do innych obozów. Poprzez eksterminację Polaków w obozie, Niemcy uzyskiwali dwa cele:doraźny - terroryzowanie ludności, a także dalekosiężny - stopniowe zmniejszanie ludności polskiej na obszarach uznanych za "niemiecką przestrzeń życiową", która miała zostać zgermanizowana. W pierwszym okresie istnienia obozu, polscy więźniowie dla których go zakładano, dominowali liczebnie.Począwszy od połowy 1942 roku, wskutek coraz liczniejszych transportów Żydów z całej niemal Europy, liczba więźniów-Polaków i Żydów zrównoważyła się.Potem liczba Żydów zaczęła przeważać.W drugiej połowie 1942 roku stanowili oni już około połowy ogólnego stanu więźniów, a od 1943 roku większość. W KL Auschwitz, Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 miliona ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innych narodowości. źródło: Wiedza i życie