Powiat
Dąbrowski

Październik od 1985 roku uznawany jest na całym świecie za Miesiąc Świadomości Raka Piersi (tzw. Różowy Październik). W tym okresie w sposób szczególny podejmowane są tematy związane z profilaktyką (badania profilaktyczne i rola zdrowego stylu życia w zapobieganiu nowotworom), diagnostyką oraz nowoczesnym leczeniem nowotworów piersi. Od 2008 r. dzień 15 października obchodzony jest jako Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi, którego symbolem jest różowa wstążka. Rak piersi jest obecnie najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym. Szacuje się, że na świecie co roku raka piersi rozpoznaje się u 1,7 mln kobiet. Ponad 500 000 osób umiera z jego powodu. W Polsce stanowi około 23% wszystkich zachorowań i jest odpowiedzialny za około 14% zgonów z powodu nowotworów złośliwych u kobiet. Według danych Centrum Onkologii - Krajowego Rejestru Nowotworów  w 2020 roku wykryto 24 644 nowe przypadki raka piersi oraz stwierdzono 8 805 zgonów z tego powodu (co oznacza, że statystycznie w 2020 r. codziennie: ponad 67 Polek dowiedziało się o chorobie, a 24 – zmarło). Główną przyczyną tak wysokiej umieralności kobiet na raka, jest wykrycie choroby, dopiero w zaawansowanym stadium. Zbyt późne wykrycie choroby wiąże się z niską społeczną wiedzą na temat nowotworów i zaniedbaniami w regularnym wykonywaniu badań profilaktycznych. A to właśnie dzięki regularnym badaniom można wykryć niepokojące zmiany na wczesnym etapie. Niepokojące objawy – bądźmy czujni Każda zmiana w obrębie piersi powinna być sygnałem ostrzegawczym. Najczęstszym objawem raka sutka jest guz. Częstość występowania tego objawu szacuje się na 65% - 76%. Guz w piersi jest zwykle dość twardy, czasami ma nierówną powierzchnię i na ogół dobrze wyczuwalne granice. Guzek piersi jest najczęściej niebolesny, a pacjentki bardzo rzadko zgłaszają towarzyszące mu objawy, takie jak kłucie czy pociąganie. Innym charakterystycznym objawem raka piersi jest wyciek z brodawki sutkowej. Sama brodawka może być wciągnięta, pogrubiała, o zmienionym zabarwieniu lub z owrzodzeniami. O nowotworze mogą też świadczyć zmiany w wielkości piersi i ich wyglądzie, zmiany wyglądu skóry - może ona być zaczerwieniona, zmieniona, z obecnością twardego nacieku, owrzodzenia czy wciągnięcia. Objaw skórki pomarańczowej świadczy zazwyczaj o znacznym miejscowym zaawansowaniu procesu nowotworowego. Do typowych objawów raka piersi nalezą również powiększenie okolicznych węzłów chłonnych oraz symptomy związane z przerzutami w odległych narządach. Jednak symptomy mogą być też bardziej dyskretne i nietypowe. O rozwoju choroby może np. świadczyć ocieplenie skóry piersi czy jej swędzenie. Jeśli pojawiają się takie dolegliwości, należy je jak najszybciej skonsultować z lekarzem.   Czynniki ryzyka wystąpienia raka piersi Na ryzyko wystąpienia raka piersi mają wpływ czynniki genetyczne, hormonalne, środowiskowe, czynniki związane z dietą, prokreacją czy narażeniem na promieniowanie jonizujące. Do poznanych czynników ryzyka należy: płeć; wiek - wzrost zachorowalności po 35 roku życia, najwięcej zachorowań pomiędzy 50 – 70 rokiem życia, ale zachorowania występują też u młodych kobiet w wieku 20 lat i kobiet starszych; czynniki genetyczne - występowanie raka piersi w rodzinie, szczególnie u krewnych pierwszego stopnia (matka, siostra). Ryzyko wzrasta, gdy nowotwory te występują zarówno u matki i siostry, przed 35 r.ż. Rak piersi uwarunkowany genetycznie stanowi do 10% wszystkich jego postaci. czynniki hormonalne endogenne - większe ryzyko obserwuje się u kobiet, u których pierwsza miesiączka wystąpiła wcześnie lub późne klimakterium (powyżej 55 r.ż.), wiek pierwszej donoszonej ciąży (ryzyko wzrasta u kobiet które nie rodziły lub urodziły po raz pierwszy po 30 r.ż.); czynniki hormonalne egzogenne – hormonalne środki antykoncepcyjne. Nadal toczy się dyskusja o zagrożeniu rakiem piersi kobiet przyjmujących środki antykoncepcyjne hormonalne. Uważa się, że o ile preparaty zawierające jedynie progesteron nie wpływają na ryzyko wystąpienia raka piersi, o tyle środki zawierające zarówno progesteron jak i estrogeny mogą mieć wpływ na powstanie tego nowotworu. Bardziej prawdopodobne jest, że mogą być czynnikiem promującym istniejące wcześniej zmiany przedrakowe. Ryzyko zachorowania wzrasta u kobiet przyjmujących środki hormonalne dłużej niż 8 lat. czynniki hormonalne egzogenne - hormonoterapia zastępcza – stosowana coraz częściej w okresie przekwitania, zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi o około 6%, wzrastając do 30% przy hormonoterapii trwającej ponad 10 lat. Należy pamiętać jednak o tym, że u 75% kobiet nie występują żadne znane czynniki ryzyka. Profilaktyka to podstawa! Należy pamiętać, że w zdecydowanej większości przypadków wczesne wykrycie raka piersi umożliwia całkowite wyleczenie. Dlatego warto regularnie wykonywać badania diagnostyczne. Ważnym elementem budującym tzw. czujność onkologiczną jest regularne samobadanie palpacyjne piersi, które prawidłowo przeprowadzane, pozwala na wczesne wykrycie zmian. Już od dwudziestego roku życia każda z Pań powinna regularnie badać piersi, a raz w roku takie badanie powinno być wykonane przez ginekologa, chirurga lub onkologa. Kolejnym elementem profilaktyki i wczesnego wykrywania raka piersi jest badanie USG piersi. Mammografia jest obecnie najskuteczniejszą metodą wykrywania nowotworów piersi we wczesnym stadium rozwoju. Istnieją również inne, nowoczesne metody obrazowania piersi, takie jak mammografia 3d z tomosyntezą, elastografia, rezonans magnetyczny czy termografia. Badanie mammograficzne jest nieinwazyjne i bezbolesne, trwa zaledwie kilka minut i jest najskuteczniejszą metodą wykrywania zmian w tkance piersi – wykrywa je w 90-95 % przypadków. W badaniu wykrywane są guzki, wielkości nawet 2 – 3 milimetrów, a także inne zmiany i nieprawidłowości w piersi we wczesnym stadium, których nie można jeszcze wykryć w procesie samobadania, czy podczas badań palpacyjnych wykonywanych przez lekarza. W Polsce funkcjonuje program darmowych badań przesiewowych w kierunku raka piersi, który dedykowany jest kobietom w wieku 50-69 lat. Pacjentki, do których skierowany jest program profilaktyczny nie muszą mieć na nią skierowania ani specjalnego zaproszenia. Aby wykonać mammografię w ramach programu, wystarczy zgłosić się do jednej z placówek, które realizują program. Jedną z nich jest Zespół Opieki Zdrowotnej w Dąbrowie Tarnowskiej. Pacjentki mogą się zapisywać na badania do Poradni Mammograficznej od poniedziałku do piątku osobiście w rejestracji RTG, II piętro, w godzinach 7:00 – 17.00 lub telefonicznie 14 644 32 25. Idąc na badanie panie proszone są o zabranie ze sobą wyniku poprzedniego badania mammograficznego (o ile taki posiadają). Panie, które ze względu na wiek (młode kobiety) nie uczestniczą w programie profilaktycznym, mogą wykonać bezpłatne badanie piersi (mammografię lub USG) na podstawie skierowania wydanego przez lekarza specjalistę (ginekologa, onkologa) przyjmującego w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. O tym czy pacjentka powinna mieć wykonane USG czy mammografię, decyduje lekarz.   Należy pamiętać, że diagnoza nowotworu nie oznacza wyroku śmierci. Warunkiem jest wczesne wykrycie raka. A podstawą do tego jest profilaktyka, regularne badania oraz wysoki poziom wiedzy. Pliki do pobrania Pobierz plik Ulotka - w ramach kampanii Planuję długie zycie.pdf Pobierz plik Zasady samobadania.pdf Źródło: https://www.zwrotnikraka.pl/ ; https://www.gov.pl/web/zdrowie/pazdziernik-miesiacem-walki-z-rakiem-piersi12; https://www.onkonet.pl/dp_np_rakpiersi.php#menu1