Fundusze Europejskie
Opcje dostępności Włącz powiększenie czcionki Włącz wysoki kontrast Włącz lektora
Wyszukiwarka Mapa strony
  1. Sesja naukowa o życiu i twórczości Jakuba Bojki

Sesja naukowa o życiu i twórczości Jakuba Bojki

Sesja naukowa o życiu i twórczości Jakuba Bojki

9 czerwca 2008r. w Dąbrowskim Domu Kultury odbyła się sesja naukowa „Dwie dusze polskiego chłopa – rola i znaczenie Jakuba Bojki w historii Powiśla Dąbrowskiego”. Patronat honorowy nad sesją objął Starosta Dąbrowski Wiesław Krajewski oraz Burmistrz Dąbrowy Tarnowskiej Stanisław Początek.

Sesja rozpoczęła się od wystąpienia Starosty Dąbrowskiego, który zaprezentował Jakuba Bojkę jako działacza politycznego, społecznego i gospodarczego Powiśla Dąbrowskiego. Następnie swoje wykłady zaprezentowali zaproszeni goście. dr Andrzej Skowron wykład pt. "Jakub Bojko – Kształtowanie świadomości społecznej mieszkańców Powiśla Dąbrowskiego" oraz prof. Franciszek Ziejka wykład pt. „Dwie dusze” Jakuba Bojki – wkład w rozwój literatury polskiej.
W czasie sesji młodzież z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Dąbrowie Tarnowskiej zaprezentowała scenki z życia Jakuba Bojki.
Inicjatorem zorganizowania sesji był Pan Janusz Lech, nauczyciel Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Dąbrowie Tarnowskiej.

Jakub Bojko urodził się 7 lipca 1857 roku we wsi Gręboszów. Był synem Gabriela Bojki  i Elżbiety z Kamyszów. W roku 1866 rozpoczął on naukę w trzyletniej miejscowej szkole ludowej. Był dobrym uczniem. Kiedy miał 12 lat zmarła mu matka, a cztery lata później ojciec. Mając 16 lat został zupełnie sam .Aby przeżyć musiał najmować się do pracy u bogatych gospodarzy. Najpierw pracował u  Walerego Gały, później u Wawrzyńca Szabli i u Żyda w karczmie. Czas wolny poświęcał na czytanie książek. Zaczął prenumerować też gazetki ludowe ”Chatę” i „Nowiny. Samodzielnie zdobyta wiedza pomogła mu otrzymać posadę wiejskiego nauczyciela w Biskupicach, latem dorabiał zaś jako flisak podróżując nawet do Gdańsk .Podróże te dały mu nie tylko zarobek ale też pozwoliły poznać kraj i jego zabytki. Efektem podróży była książeczka pt. ”Pod piątego króla” W roku 1879 rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole ludowej w Woli Żelichowskiej. W tym też roku odbył swa niezwykłą pieszą podróż do Krakowa. Rok 1879 dał też mu pewną samodzielność, kupił bowiem dwumorgowe gospodarstwo i został pisarzem gminnym. W roku 1880 poślubił biedną wiejską dziewczynę Julię Świątkównę, która wniosła mu mórg pola w posagu. W tym samym roku Bojko pracował jako nauczyciel we wsi Kozłów i Hubienice a potem w Samocicach. Praca nauczyciela dała mu szacunek wśród chłopów, więc powierzono mu obowiązki pisarza gminnego w kilku wsiach jednocześnie. W roku 1891 został  wybrany wójtem w Gręboszowie. Jakub Bojko jeszcze w okresie swej pracy nauczycielskiej dużo dyskutował z chłopami, razem z nimi czytał i prenumerował gazetki dla ludu. Od roku 1891 pisywał artykuły w „Przyjacielu Ludu", później zaś poznał osobiście twórców ruchu ludowego w Galicji - Marię i Bolesława Wysłouchów.  Bojko stał się też aktywnym działaczem ludowym na terenie powiatu dąbrowskiego i został delegatem  na zjazd chłopski w Rzeszowie w lipcu 1895 roku. Na tym zjeździe utworzone zostało Stronnictwo Ludowe, prezesem stronnictwa został Karol Lewakowski a wiceprezesem Bojko. W czasie walki wyborczej do Sejmu Krajowego wygrał on rywalizację ze szlacheckim kandydatem na posła hr. Męcińskim i w ten sposób został posłem. Popularność Bojki rosła i w następnej kadencji znów był posłem do Sejmu Krajowego ,tylko że nie z powiatu dąbrowskiego, a ze Lwowa. W roku 1897 został wybrany posłem do parlamentu w Wiedniu. Odtąd zaczyna się okres jego wieloletniego posłowania w Sejmie Krajowym do roku 1914, a w parlamencie w Wiedniu do 1918.Kiedy w 1913 roku dochodzi do rozłamu w Polskim Stronnictwie Ludowym Bojko został prezesem PSL- Piast.

Odzyskanie przez Polskę niepodległości było dla Bojki sygnałem rozpoczęcia pracy w wolnym kraju. W roku 1919 został posłem do Sejmu Ustawodawczego, był też wicemarszałkiem sejmu do roku     1922. Wtedy też został wybrany z listy PSL senatorem i był nim w latach 1922 – 1927, sprawując jednocześnie funkcję wicemarszałka senatu. Nie odgrywał wówczas już czołowej roli w swoim stronnictwie. W 1927 roku odszedł wraz z trzema innymi posłami z „Piasta” i popierając sanację dokonał rozłamu tworząc tzw. Zjednoczenie Ludu Polskiego. Bojko sądził, że Piłsudski ukróci korupcję w niektórych partiach i zrealizuje żądania chłopów, przeprowadzając gruntowna reformę rolną. W1927 roku został senatorem z listy BBWR, był nim także w latach 1930 – 1935.Po skończeniu swojej kadencji senatorskiej wycofał się z polityki. Resztę swego życia spędził w rodzinnym Gręboszowie ciesząc się liczną rodziną i pozostając w izolacji politycznej.

Zmarł 7 kwietnia 1943 roku w Gręboszowie, tam też został pochowany.          

Bojko pozostawił po sobie spuściznę publicystyczną i literacką. Oprócz licznych artykułów napisał też dzieła większe jak: ”Okruszyny z Gręboszowa”, ”Pisma i mowy”,” Dwie Dusze”, ”Antychryst i dureń”, ”Z dziejowej chwili”, Pod trzeciego króla”. Działalnością literacką Bojki interesował się Stanisław Pigoń, a Władysław Orkan nazwał go „chłopskim Skargą”.

9 czerwca 2008r. w Dąbrowskim Domu Kultury odbyła się sesja naukowa „Dwie dusze polskiego chłopa – rola i znaczenie Jakuba Bojki w historii Powiśla Dąbrowskiego”. Patronat honorowy nad sesją objął Starosta Dąbrowski Wiesław Krajewski oraz Burmistrz Dąbrowy Tarnowskiej Stanisław Początek. Sesja rozpoczęła się od wystąpienia Starosty Dąbrowskiego, który zaprezentował Jakuba Bojkę jako działacza politycznego, społecznego i gospodarczego Powiśla Dąbrowskiego. Następnie swoje wykłady zaprezentowali zaproszeni goście. dr Andrzej Skowron wykład pt. "Jakub Bojko – Kształtowanie świadomości społecznej mieszkańców Powiśla Dąbrowskiego" oraz prof. Franciszek Ziejka wykład pt. „Dwie dusze” Jakuba Bojki – wkład w rozwój literatury polskiej. W czasie sesji młodzież z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Dąbrowie Tarnowskiej zaprezentowała scenki z życia Jakuba Bojki. Inicjatorem zorganizowania sesji był Pan Janusz Lech, nauczyciel Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Dąbrowie Tarnowskiej. Jakub Bojko urodził się 7 lipca 1857 roku we wsi Gręboszów. Był synem Gabriela Bojki  i Elżbiety z Kamyszów. W roku 1866 rozpoczął on naukę w trzyletniej miejscowej szkole ludowej. Był dobrym uczniem. Kiedy miał 12 lat zmarła mu matka, a cztery lata później ojciec. Mając 16 lat został zupełnie sam .Aby przeżyć musiał najmować się do pracy u bogatych gospodarzy. Najpierw pracował u  Walerego Gały, później u Wawrzyńca Szabli i u Żyda w karczmie. Czas wolny poświęcał na czytanie książek. Zaczął prenumerować też gazetki ludowe ”Chatę” i „Nowiny. Samodzielnie zdobyta wiedza pomogła mu otrzymać posadę wiejskiego nauczyciela w Biskupicach, latem dorabiał zaś jako flisak podróżując nawet do Gdańsk .Podróże te dały mu nie tylko zarobek ale też pozwoliły poznać kraj i jego zabytki. Efektem podróży była książeczka pt. ”Pod piątego króla” W roku 1879 rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole ludowej w Woli Żelichowskiej. W tym też roku odbył swa niezwykłą pieszą podróż do Krakowa. Rok 1879 dał też mu pewną samodzielność, kupił bowiem dwumorgowe gospodarstwo i został pisarzem gminnym. W roku 1880 poślubił biedną wiejską dziewczynę Julię Świątkównę, która wniosła mu mórg pola w posagu. W tym samym roku Bojko pracował jako nauczyciel we wsi Kozłów i Hubienice a potem w Samocicach. Praca nauczyciela dała mu szacunek wśród chłopów, więc powierzono mu obowiązki pisarza gminnego w kilku wsiach jednocześnie. W roku 1891 został  wybrany wójtem w Gręboszowie. Jakub Bojko jeszcze w okresie swej pracy nauczycielskiej dużo dyskutował z chłopami, razem z nimi czytał i prenumerował gazetki dla ludu. Od roku 1891 pisywał artykuły w „Przyjacielu Ludu", później zaś poznał osobiście twórców ruchu ludowego w Galicji - Marię i Bolesława Wysłouchów.  Bojko stał się też aktywnym działaczem ludowym na terenie powiatu dąbrowskiego i został delegatem  na zjazd chłopski w Rzeszowie w lipcu 1895 roku. Na tym zjeździe utworzone zostało Stronnictwo Ludowe, prezesem stronnictwa został Karol Lewakowski a wiceprezesem Bojko. W czasie walki wyborczej do Sejmu Krajowego wygrał on rywalizację ze szlacheckim kandydatem na posła hr. Męcińskim i w ten sposób został posłem. Popularność Bojki rosła i w następnej kadencji znów był posłem do Sejmu Krajowego ,tylko że nie z powiatu dąbrowskiego, a ze Lwowa. W roku 1897 został wybrany posłem do parlamentu w Wiedniu. Odtąd zaczyna się okres jego wieloletniego posłowania w Sejmie Krajowym do roku 1914, a w parlamencie w Wiedniu do 1918.Kiedy w 1913 roku dochodzi do rozłamu w Polskim Stronnictwie Ludowym Bojko został prezesem PSL- Piast. Odzyskanie przez Polskę niepodległości było dla Bojki sygnałem rozpoczęcia pracy w wolnym kraju. W roku 1919 został posłem do Sejmu Ustawodawczego, był też wicemarszałkiem sejmu do roku     1922. Wtedy też został wybrany z listy PSL senatorem i był nim w latach 1922 – 1927, sprawując jednocześnie funkcję wicemarszałka senatu. Nie odgrywał wówczas już czołowej roli w swoim stronnictwie. W 1927 roku odszedł wraz z trzema innymi posłami z „Piasta” i popierając sanację dokonał rozłamu tworząc tzw. Zjednoczenie Ludu Polskiego. Bojko sądził, że Piłsudski ukróci korupcję w niektórych partiach i zrealizuje żądania chłopów, przeprowadzając gruntowna reformę rolną. W1927 roku został senatorem z listy BBWR, był nim także w latach 1930 – 1935.Po skończeniu swojej kadencji senatorskiej wycofał się z polityki. Resztę swego życia spędził w rodzinnym Gręboszowie ciesząc się liczną rodziną i pozostając w izolacji politycznej. Zmarł 7 kwietnia 1943 roku w Gręboszowie, tam też został pochowany.           Bojko pozostawił po sobie spuściznę publicystyczną i literacką. Oprócz licznych artykułów napisał też dzieła większe jak: ”Okruszyny z Gręboszowa”, ”Pisma i mowy”,” Dwie Dusze”, ”Antychryst i dureń”, ”Z dziejowej chwili”, Pod trzeciego króla”. Działalnością literacką Bojki interesował się Stanisław Pigoń, a Władysław Orkan nazwał go „chłopskim Skargą”.